Antes de proceder a solicitar unha patente para inventos ou produtos, é indispensable que investigues se estes se poden ou non se poden patentar. Sigue lendo para evitar que inicies o proceso ante a Oficina Española de Patentes e Marcas e termine rexeitado por esta causa.
Que lei determina os produtos e elementos que non se poden patentar?
Como todo o que ten que ver coas patentes e a súa forma de rexistralas en España, debemos ter en conta a Lei 24/2015, do 24 de xullo, de Patentes. E antes de identificar que elementos non se poden patentar, debemos aclarar cales si se poden rexistrar deste xeito. En ambos casos, é pertinente consultar os Artigos 4 e 5 do citado instrumento legal.
Para empezar, o artigo 4 especifícanos que son patentables, en calquera das áreas da tecnoloxía, as invencións realmente novidosas. É dicir, aquelas que supoñan unha actividade inventiva e teñan unha aplicación industrial. Isto inclúe as invencións que teñan por obxecto un produto composto de materia biolóxica ou que conteña a mesma, ou un procedemento mediante o que se produza, transforme ou utilice materia biolóxica.
Dende esta perspectiva, pode considerarse obxecto de invención a materia biolóxica illada do seu entorno natural ou aquela que sexa produto dun procedemento técnico. Isto con independencia de que dita materia xa exista anteriormente en estado natural.
Aos efectos, no seu numeral 3, o referido Artigo 4 aclara que entende a Lei por “materia biolóxica” definíndoa como:
“… a materia que conteña información xenética autorreproducible ou reproducible nun sistema biolóxico e por «procedemento microbiolóxico», calquera procedemento que utilice unha materia microbiolóxica, que inclúa unha intervención sobre a mesma ou que produza unha materia microbiolóxica”.
Que non considera invencións a Lei de Patentes?
Tendo en conta o anterior, a citada Lei non considerará como invencións os seguintes elementos:
- Os descubrimentos, teorías científicas e métodos matemáticos.
- Obras literarias, artísticas ou calquera outra creación de corte estético, ao igual que as obras científicas.
- Tampouco son rexistrables mediante patente os plans, regras e métodos que serven de base para o exercicio de actividades intelectuais ou económico-comerciais, así como para os xogos. Do mesmo xeito, non se poden patentar os programas de ordenadores.
- Menos aínda son patentables as formas de presentar informacións. Non obstante, si é posible patentar as materias ou actividades que se mencionen nesas informacións. Para iso, a solicitude de procedemento para as patentes ou as patentes en si deberán facer referencia exclusivamente a unha desas materias como tal.
Que produtos e elementos non se poden patentar?
A continuación, o Artigo 5 da referida Lei de Patentes establece as excepcións á patentabilidade. En concreto, non se poden patentar aquelas invencións cuxa explotación comercial contraveña a orde pública ou ás boas costumes. Neste punto, o instrumento legal aclara que non debe considerarse como tal a explotación dunha invención unicamente polo feito de que a mesma estea prohibida mediante unha disposición legal ou regulamentaria. Especificamente, non serán patentables de acordo co mencionado anteriormente:
- Os procedementos de clonación de seres humanos e aqueles utilizados co fin de modificar a identidade xenética xerminal do ser humano.
- O emprego de embrións humanos con propósitos industriais ou comerciais.
- Os procedementos que modifiquen dalgunha maneira a identidade xenética dos animais e que leven para estes un sufrimento sen utilidade médica ou veterinaria trascendental para as persoas ou os animais. Non serán patentables tampouco os animais resultantes de tales experimentos.
- Nesta mesma liña, non poderán rexistrarse como patentes as variedades vexetais e as razas animais. Pola contra, si poderán patentarse as invencións que teñan por obxecto vexetais ou animais se a viabilidade técnica da invención vai máis alá dunha variedade vexetal ou a unha raza animal específica.
- Así mesmo, non é posible patentar, segundo a Lei que analizamos, os procedementos esencialmente biolóxicos de obtención de vexetais ou de animais. Neste sentido, o instrumento legal considera “esencialmente biolóxicos” os procedementos que constitúan fenómenos naturais na súa totalidade. Por exemplo, o cruce ou a selección. Cabe destacar que esta disposición non afecta a patentabilidade das invencións cuxo fin sexa lograr un procedemento microbiolóxico. Ou ben, obter calquera outro procedemento técnico ou un produto que resulte de ditos procedementos.
Non se poden patentar os tratamentos cirúrxicos nin as terapias
En efecto, a Lei que analizamos non considera patentables os métodos de tratamento cirúrxico ou terapéutico do corpo humano ou animal. Do mesmo xeito, non se poden patentar os métodos de diagnóstico que se apliquen ao corpo de seres humanos ou animais. A excepción dos produtos e, especificamente, ás substancias ou composicións, mesmo ás invencións de equipos ou instrumentos necesarios para poñer en práctica tales métodos.
Menos aínda poderá patentarse o corpo humano nos seus diferentes estadios de constitución e desenvolvemento. Isto inclúe o simple feito de descubrir un dos seus elementos; por exemplo, a secuencia total ou parcial dun xene. Mentres que un elemento illado do corpo humano ou obtido doutra maneira grazas a un procedemento técnico, incluída a secuencia total ou parcial dun xene, si pode entrar na categoría de invención patentable. Independentemente de que a estrutura de tal elemento sexa idéntica á doutro elemento natural. Para estes casos, é indispensable que na solicitude de patente figure a aplicación industrial dunha secuencia total ou parcial dun xene de forma explícita.
Por último, non é permitido patentar unha simple secuencia de ácido desoxirribonucleico (ADN) sen unha indicación de función biolóxica específica.
As solucións informáticas non se poden patentar?
Un caso singular no tema dos produtos e elementos que non se poden patentar é o das solucións informáticas. Como dixemos, o artigo 4 da Lei de Patentes contempla a exclusión dos programas de ordenador como produto patentable. O mesmo expresa o Convenio sobre a Patente Europea (CPE) no seu Artigo 52, literal C. Certamente, estas leis protexen unicamente invencións e, a dicir verdade, un software “constrúese” nun programa de ordenador. En gran medida, estas solucións requiren de algoritmos que non son máis que métodos matemáticos e involucran interaccións gráficas que fan posible mostrar a información. Estes tres elementos (programas de ordenador, métodos matemáticos e formas de presentar informacións) figuran na lista de exclusións.
Aínda así, é pertinente recordar que o mesmo Artigo da referida Lei di que son patentables aquelas invencións comprobablemente innovadoras, en calquera área tecnolóxica. Os requisitos para iso é que sexan produto dunha actividade inventiva e teñan unha aplicación industrial concreta.
Ao respecto, os mencionados artigos de ambos instrumentos legais establecen que as materias ou actividades especificadas na lista só aplican se a patente fai referencia particularmente a unha delas como tal. Que significa isto? Pois, que os softwares que se limitan a ser simples listados de instrucións illados e non resolvan problemas técnicos industriais puntuais non son patentables.
Solucións informáticas patentables
Segundo isto, si serían patentables as solucións informáticas se recuperan un método mediante os pasos executados polo software, sen importar cal linguaxe de programación permita dita execución. Nestes casos, a Oficina Europea de Patentes emprega a denominación “invención implementada en ordenador” (CII, polas súas siglas en inglés). A mesma engloba os programas de ordenador, as invencións cuxa implementación requira dun ordenador ou unha rede de ordenadores. Incluso, se necesita calquera sistema programable no que parte das características dos inventos están parcial ou totalmente executadas por un programa de ordenador.
Dende esta perspectiva, algúns exemplos de invención
Dende esta perspectiva, algúns exemplos de invencións implementadas por ordenador patentables serían:
- Aqueles métodos que precisen dun conxunto de instrucións para a súa implementación.
- As estruturas de datos específicas se estas resolven por si mesmas problemas técnicos.
- Sistemas de computación provistos de estruturas cliente-servidor.
- Técnicas de cifrado para comunicacións.
- Dispositivos con capacidade para transmitir e recibir información.
- Modelos de representación física empregados para simular entidades físicas.
¿Necesitas patentar os teus produtos ou inventos? Nós asesorámoste.
En ISERN resolvemos as túas dúbidas sobre os inventos e produtos rexistrables mediante patente. Tamén asesorámoste e encargámonos do proceso de trámite e das accións legais para defender os dereitos derivados da obtención de patentes.
Contamos con 100 anos de experiencia no rexistro e protección de marcas, patentes, propiedade industrial e intelectual. Os máis de 150 profesionais que integran o noso equipo son especialistas acreditados capaces de atender os teus requirimentos neste ámbito, dentro e fóra de España.