Unha previsión importante que as empresas deben ter é a de asegurar a protección de marcas e nomes comerciais que xestionen como parte da súa actividade. Neste sentido, é pertinente repasar unha serie de conceptos relacionados co proceso de rexistro de tales signos e denominacións. Igualmente, describiremos os requisitos necesarios para obter dita protección e que dereitos se adquiren coa mesma.
Conceptos básicos da protección de marcas e nomes comerciais
En primeiro lugar, é necesario definir e establecer as diferenzas básicas entre marcas e nomes comerciais:
A marca é un signo distintivo que cumpre a función de distinguir no mercado os produtos ou servizos dunha empresa para diferencialos dos dos seus competidores. Mentres que un nome comercial é outra forma de signo distintivo expresada de forma escrita e fonética que tamén identifica unha empresa no tráfico mercantil. O propósito desta denominación é distinguir ao titular da mesma doutras empresas que realicen actividades idénticas ou semellantes.
Un paso recomendable antes de solicitar a protección de marcas e nomes comerciais é seleccionar unha ou varias “clases” contempladas na denominada Clasificación de Niza, un sistema de clasificación internacional que categoriza produtos e servizos mediante códigos unificados. Este recurso establece 34 tipos distintos de produtos, así como 11 clases diferentes para a protección de servizos.
Que dereitos outorga a protección de marcas e nomes comerciais?
En esencia, cando falamos de protección de marcas ou de nomes comerciais referímonos a títulos de propiedade industrial que outorgan ao titular o dereito de utilizar con exclusividade os signos protexidos, para asignalos aos produtos e/ou servizos para os que solicitou o rexistro. Aínda máis, este dereito de uso exclusivo está reforzado co dereito a impedir a utilización de signos que poidan crear confusión entre os consumidores para comercializar produtos ou servizos semellantes aos designados coas marcas e denominacións protexidas.
Que tipos de marcas existen?
Segundo o concepto de marca expresado no artigo 4 da Lei 17/2001, do 7 de decembro, de Marcas, estas poden ser:
- Denominativas. É dicir, conformadas unicamente por palabras ou letras, números en caracteres estándar, sen requirir de características gráficas, de disposición ou cor específicas.
- Figurativas. En concreto, son signos integrados por palabras, letras ou cifras con caracteres, deseños ou disposición non convencional. Poden incluír ou non elementos gráficos ou de cor ou só presentar elementos gráficos.
- Tridimensionais. En xeral, son marcas tridimensionais os elementos externos, como o envase ou embalaxe dun produto, que permitan a súa identificación para diferencialo doutros. A botella diamantada de Anís do Mono é un exemplo.
- De posición. Consisten na maneira particular en que están dispostas as marcas nos produtos.
- De patrón. Son aquelas constituídas soamente por un conxunto de elementos repetidos en secuencia.
- De cor. Así podemos denominar ás marcas integradas soamente por unha cor ou por unha combinación de cores sen contornos.
- Sonoras. Como o seu nome indica, son marcas identificables mediante un son ou combinación de sons.
- Con movemento. Precisamente, a característica particular destas marcas é o movemento e/ou cambio de posición dos elementos do signo que os identifican.
- Multimedia. Son as marcas integradas por unha combinación de imaxe e son.
- Hologramas. Son os signos deseñados coa técnica holográfica. Esta consiste en crear imaxes tridimensionais tendo como base o emprego da luz e empregando un raio láser que grava unha película fotosensible.
- Outros. Son aquelas marcas que non teñen as características arriba mencionadas.
Protección de marcas colectivas e de garantía
Do mesmo xeito, a mencionada Lei de Marcas regula e protexe as marcas colectivas e as marcas de garantía. Por marcas colectivas entenderemos os signos que distinguen no mercado os produtos ou servizos elaborados polos integrantes dunha asociación de fabricantes, comerciantes ou prestadores de servizos específicos. Tal asociación será a titular dos dereitos de marca.
Doutra banda, a marca de garantía é o signo rexistrado que certifica e garante que determinados produtos ou servizos aos que se aplica cumpren un conxunto de requisitos comúns. Ditas condicións adoitan estar relacionadas coa calidade, compoñentes ou ingredientes, orixe xeográfica, modo e condicións técnicas de elaboración, etc. Curiosamente, non é o titular quen usa a mencionada marca, senón os terceiros aos que este autorice expresamente. Isto ocorre despois de avaliar e comprobar que os produtos ou servizos de tales terceiros cumpren os requisitos esixidos pola marca.
Para a protección de marcas colectivas e de garantía é indispensable anexar á solicitude de rexistro o regulamento de uso correspondente. En particular, para rexistrar unha marca de garantía, ademais do regulamento de uso, é imprescindible presentar xunto á solicitude o informe favorable do órgano administrativo competente de acordo coa natureza dos produtos ou servizos referidos á marca.
Requisitos, custos e modo de solicitude da protección de marcas e nomes
Para rexistrar unha marca é preciso que o signo teña dúas condicións esenciais:
- Que sexa lícito. Noutras palabras, que non incurra en ningunha das prohibicións establecidas no artigo 5 da Lei de Marcas.
- Que non afecte dereitos anteriores. En efecto, o signo cuxa protección se solicita non debe entrar en conflito con outros dereitos anteriores, ben sexa a título de marca ou doutro dereito privativo. O dereito ao nome e o dereito de propiedade intelectual son exemplos das prerrogativas que non deben afectarse.
Podes obter máis información sobre as prohibicións absolutas e as prohibicións relativas ao rexistrar unha marca nestes enlaces.
Por outra banda, o custo da solicitude de protección de marcas varía segundo a cantidade de “clases” solicitadas. Naturalmente, canto máis clases solicites, a cantidade a pagar por concepto de taxas aumentará. En España, a taxa oficial para solicitudes de protección de marca ou nome comercial está ao redor dos 150€ para a primeira clase.
Se se realiza a solicitude de rexistro na sede electrónica da Oficina Española de Patentes e Marcas (OEPM), hai un desconto do 15%. Tamén, pódese realizar este trámite nos centros rexionais de información en propiedade industrial, nas oficinas de correos ou de forma presencial na sede física da OEPM. Neste último caso, o Artigo 14.2 da Lei 39/2015 do Procedemento Administrativo Común das Administracións Públicas establece que a presentación da solicitude en papel só aplica a quen non estean obrigados a relacionarse por medios electrónicos coa Administración Pública.
Ámbitos e duración da protección de marcas e nomes comerciais
En realidade, podes decidir o ámbito de protección da túa marca ou nome comercial, xa sexa só a nivel nacional ou estendelo a nivel internacional. É posible expandir a protección de dúas maneiras:
Solicitando o rexistro de Marca da Unión Europea (UE), para obter protección nos seus Estados membros. Pero, se unha Marca Nacional dun Estado membro coincide coa túa, o titular afectado pode impedir a concesión. Podes facelo a través da Oficina de Propiedade Intelectual da UE (EUIPO) ou mediante a mesma OEPM.
Tramitar un Rexistro de Marca Internacional. Grazas a esta opción podes obter a protección en máis de 120 Estados membros subscritores do Sistema de Madrid. Cabe destacar que o requisito esencial para esta solicitude é que a marca estea previamente solicitada ou xa rexistrada a nivel nacional ou como unha Marca da UE.
Respecto á duración da protección de marcas e nomes comerciais, en España, esta outórgase por períodos renovables de 10 anos desde a súa solicitude. Recomendamos solicitar a renovación de marca seis meses antes do vencemento do prazo e pagar as taxas correspondentes para manter a validez da protección.
Finalmente, é importante que, antes de presentar a solicitude de rexistro de marca, investigues as bases de datos gratuítas da OEPM e da OMPI. Deste xeito, saberás se xa existen outras marcas ou nomes comerciais iguais ou semellantes que puidesen supor un impedimento á concesión. Co mesmo propósito, podes revisar a Consulta de Expedientes OEPM (CEO). Esta é unha ferramenta pública que permite facer buscas por denominacións, solicitantes, clases solicitadas e estado de vixencia das marcas ou nomes comerciais.
ISERN acompáñate no proceso de rexistro da túa marca
En ISERN temos 100 anos de experiencia no rexistro e protección legal de marcas e patentes a nivel nacional e internacional. O noso equipo de profesionais expertos asesórate e asume todos os trámites necesarios.
Se necesitas un apoio eficaz para a protección de marcas e nomes comerciais da túa empresa, contáctanos e visítanos en calquera das nosas 12 delegacións en España.